6 czerwca opublikowany został istotny wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C‑547/22. Wyrok zawiera szeroką wykładnię unijnej dyrektywy w zakresie szans wykonawców na uzyskanie odszkodowania za niesłuszne wykluczenie z postępowania o zamówienie publiczne.

Historia: słowackie konsorcjum zostało wykluczone z postępowania o udzielenie zamówienia. Podjęło kroki odwoławcze ale w tzw. „międzyczasie” umowa o zamówienie oczywiście została już zawarta z innym wykonawcą. Wykluczenie to później okazało się jednak niesłuszne: postanowienie o wykluczeniu zostało uchylone. Jeden z członków konsorcjum wniósł pozew o odszkodowanie z tytułu szkody, jaką miał ponieść w wyniku bezprawnego wykluczenia z postępowania. 

Trybunał uznał, że odszkodowanie należy się nie tylko w sytuacji szkody wynikającej z nieuzyskania zamówienia publicznego jako takiego, ale również w sytuacji, w której szkoda odpowiada utraconej możliwości wzięcia udziału w danym postępowaniu o udzielenie zamówienia w celu jego uzyskania.

Prawdopodobnie wyrok ten utoruje wykonawcom drogę do pozwów odszkodowawczych w podobnych sytuacjach także w Polsce. Spodziewamy się też zmian ustawodawczych. To państwa członkowskie samodzielnie określają kryteria, na których podstawie należy stwierdzać i szacować tego typu szkodę. Do sytuacji podobnej do słowackiej, w Polsce może dojść wtedy, kiedy to po wyroku KIO umowa na dane zamówienie zostanie już zawarta, a Sąd PZP dokona „przywrócenia” wykonawcy np. niesłusznie wykluczonego. W Polsce takie sytuacje są częste np. na bazie zbyt rygorystycznych przesłanek wykluczenia oraz nadmiernego rygoryzmu w ocenie skuteczności dokonania self-cleaningu.

Pełna treść orzeczenia w języku polskim dostępna jest pod tym adresem.