W orzecznictwie od dawna podnosi się, że zamawiający nie mogą w projektowanych postanowieniach umowy przewidywać postanowień uprawniających ich do jednostronnego wypowiedzenia umowy w dowolnym momencie, bez istnienia ważnych przyczyn wskazanych w umowie. Zasada ta nie jest kwestionowana również w doktrynie, jednak praktyka w tym zakresie wciąż jest niejednolita.

W jednym z tegorocznych postępowań, zamawiający przewidział przysługującą obu stronom umowy możliwość wypowiedzenia umowy za wypowiedzeniem z dowolnych przyczyn. Jednocześnie nie została wskazana minimalna  wartość ani wielkość świadczenia stron.

Powyższe utrudnia uczciwą konkurencję, przeczy idei trwałości zobowiązań stron nawiązanych w reżimie pzp oraz pozostaje w bezpośredniej sprzeczności z art. 433 pkt 4 pzp, obligującym zamawiających do wskazania minimalnej wartości lub wielkości świadczenia stron w przypadku przewidzenia możliwości ograniczenia zakresu zamówienia. 

Tę sytuację szerzej opisała Krajowa Izba Odwoławcza w uzasadnieniu wyroku  ze stycznia ubiegłego roku (KIO 3481/22), który zapadł w podobnym stanie faktycznym. Zdaniem Izby: 

„Do umów w sprawie zamówienia publicznego obowiązuje zasada dotrzymywania umów, gdyż tego wymaga pewność obrotu. Zauważyć należy, że celem umowy o zamówienie publiczne jest realizacja określonego świadczenia. Wykonawcy kalkulując ceny ofertowe biorą pod uwagę różne czynniki, uzależniając ceny od długości trwania świadczenia, jego wielkości, zakładając także czynniki ryzyka na odpowiednim poziomie, tak aby zapewnić zysk z realizacji zamówienia. Jak wskazuje się w doktrynie wykonawca, jak każdy podmiot zawierający umowę ze swoim kontrahentem, czyni to w przeświadczeniu, iż wzajemne zobowiązania zostaną wykonane (…). Pogląd taki znajduje potwierdzenie w regulacjach ustawowych. Niewątpliwie, realizacji zasady trwałości umów służy dyspozycja art. 433 pkt 4 ustawy pzp, w której za klauzulę abuzywną uznano przewidywanie w projektowanych postanowieniach umownych możliwości ograniczenia zakresu zamówienia przez zamawiającego bez wskazania minimalnej wartości lub wielkości świadczenia stron”.

Wytyczne te warto wziąć pod uwagę analizując projektowane postanowienia umowy o zamówienie publiczne. W celu ochrony swoich interesów, wykonawcy powinni dążyć do dostosowania tych postanowień m.in. do ww. wytycznych. Kancelaria TRĘBICKI HOŁOWIŃSKA posiada argumenty i wiedzę, które to dążenie wspomogą.